Nguồn tài chính dùng cho chi trả các chế độ BHXH. Đây là nguồn chi chủ yếu của Quỹ BHXH và nó cũng phụ thuộc vào chính sách BHXH do Nhà nước quy định. Theo công ước 102 của ILO thì có 9 chế độ BHXH, còn ở nước ta đang áp dụng 6 chế độ. Mức chi các chế độ cho người thụ hưởng dựa trên nguyên tắc đóng góp càng nhiều vào Quỹ BHXH thì mức hưởng càng cao. Mức hưởng còn tùy thuộc vào tuổi đời và tình trạng sức khỏe của đối tượng hưởng và mức này thường thấp hơn hoặc bằng với thu nhập của đối tượng khi còn đang làm việc.
Mức hưởng được xác định trên cơ sở thu nhập bình quân hay thu nhập hiện tại của người lao động trước thời điểm được hưởng chế độ BHXH nhân với tỷ lệ phần trăm tùy theo loại chế độ.
Nguồn tài chính chi cho hoạt động quản lý sự nghiệp BHXH. Là những khoản chi để duy trì hoạt động của bộ máy làm công tác quản lý sự nghiệp BHXH và chi phí cho hoạt động đầu tư nhằm bảo toàn và tăng trưởng Quỹ BHXH. Đây là nguồn có thể tiết kiệm tối đa để tăng thêm nguồn chi cho Quỹ BHXH.
Có thể nói rằng hai nguồn tài chính vận động làm tăng và giảm quy mô nghe như mâu thuẫn nhau nhưng các nhân tố này lại có mối quan hệ tương tác lẫn nhau. Một số nhân tố làm tăng nguồn quỹ đồng thời giảm quỹ. Chẳng hạn, số người tham gia BHXH tăng sẽ làm tăng nguồn thu vào quỹ nhưng cũng sẽ làm tăng số người thụ hưởng chế độ theo đó nguồn chi cũng tăng; hoặc thời gian đóng BHXH của người lao động vào quỹ càng dài thì tỷ lệ hưởng của họ sẽ càng cao.
Như vậy bản chất của Quỹ BHXH được đặc trưng bởi sự vận động của các nguồn tài chính làm tăng và làm giảm quỹ; sự vận động của các nguồn tài chính đó phản ảnh mối quan hệ kinh tế phát sinh giữa các bên tham gia BHXH để tạo lập quỹ và các mối quan hệ kinh tế trong việc phân phối, chuyển dịch thu nhập giữa những người tham gia và hưởng chế độ BHXH.